Voetbal langs de communicatielat

Yeah!! Nieuwe column. Van Taco ten Dam. En waarover kan die anders gaan dan voetbal. Eén keer per maand laat hij zijn communicatieve inzichten los op voetbal. Of juist zijn voetbalinzichten op communicatie? Wat maakt het uit. Zolang hij maar ‘objectief’ blijft! Toch Taco?
In deze eerste editie gaat het over framing in voetbal. En dan kunnen Johan en Feyenoord natuurlijk niet onbesproken blijven.

Door Taco ten Dam 

Vooropgesteld: de mensen waarderen mij altijd om mijn objectieve kijk op voetbal. Communicatieprofessionals zijn gek op framen. Een overtuigingstechniek waarbij je woorden en beelden zo kiest dat een aspect van het beschrevene impliciet wordt uitgelicht. Bij een voetbalclub refereer je daarmee aan wat bij je doelgroep in het hoofd zit. Piece of cake bij voetbalsupporters zou je zeggen. Voetbalsupporters hebben immers de grootste roze bril met de dikste glazen op van alles wat er op twee benen rondloopt en achter het doel in een rolstoel zit. Huh? “Hey Bas!”, riep een rolstoeler in de Kuip toen scheidsrechter Bas Nijhuis zijn warming-up deed. Bas zwaaide: “Hoi, alles goed?” Het antwoord kwam met schuim op de mond: “Vuile tyfushond!”

In Amsterdam zijn Marc en Edwin van WC-EEND en adviseren dus WC-EEND. Zij kiezen beelden en woorden zorgvuldig in hun schriftelijke uitingen. Als speler Z. wegens gebrek aan interesse niet verkocht wordt, moeten supporters tegen andere supporters kunnen zeggen: “Z. blijft toch gewoon bij ons.” Marc en Edwin communiceren de boodschap dat Z. de club trouw blijft. Supporters trots en geen imagoschade voor club en speler. Z. moet volgend jaar immers verkocht worden. Het framen van het beeld en de communicatie daarvan is een aparte kunst. Edwin haalde zijn diploma Commerciële economie op bij de Johan Cruijff Academie en Marc heeft ervaring als autohandelaar. Ongetwijfeld met de minor Communicatie en framing. Hoewel Van der Sar de uitstraling heeft van de hoofdpersoon uit de serie Mensen zonder uitstraling en Marc om de week roept dat wat hij doet  “niet gek is voor een boertje uit Epe” zit er veel know how bij de club over succesvol framen.

Zo zitten er bij thuiswedstrijden volgens opgave van de club altijd 54.990 toeschouwers terwijl tv-beelden onthutsend veel lege plekken tonen. Volgens het frame kijkt men jaar in jaar uit naar  ongelooflijke en bijzondere talenten. Sjoerd Ruiter kreeg 50 jaar geleden al het frame van “de nieuwe Cruijff”. Dat zorgde voor een enorme druk op Ruiter die we het eerste frame-slachtoffer kunnen noemen. Hij haakte af nadat een Ajax-trainer die het frame even was vergeten schreeuwde dat “Ruiter mocht willen dat-ie de grote teen van Cruijff had.” Zijn opnames en behandeling in verschillende psychiatrische klinieken duurden langer dan zijn voetballoopbaan.

Johan Cruijff was altijd zichzelf. Geen frame, maar Johan. Die ging rustig in Rotterdam voetballen en sloot daar zijn imposante voetbalcarrière op een imposante manier af. Johan en Feyenoord. Het tegenovergestelde van het “gemaakte” frame. Authenticiteit. Johan en Feyenoord. Een authentieke held bij een authentieke club.

Foto’s: collectie Taco ten Dam