#86 Ondertussen – Staat het medialandschap op zijn kop

Nadat de vele geruchten en ontwikkelingen rondom het Voice of Holland-schandaal afgelopen week het nieuws domineerden, was het donderdag tijd voor de documentaire van het online programma BOOS. Deze uitzending bracht duidelijkheid over de misstanden, maar maakte daarmee tegelijkertijd plaats voor gevoelens van ongeloof, verontwaardiging en opspraak.

Door: Sophie Mijnlieff

BOOS
Na langlopend onderzoek van programmamaker Tim Hofman en zijn team, blijkt dat er meerdere medewerkers van de talentenshow worden beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend wangedrag en machtsmisbruik. Naast de vele aandacht voor de onthullingen en beschuldigingen, was het vooral de reactie van John de Mol die de gemoederen bezighield. In de uitzending van BOOS gaat De Mol het gesprek aan over het vermeende misbruik bij de talentenjacht waar hij jarenlang aan het roer stond. Nederland reageert vol ongeloof. Vooral het antwoord op de vraag wat John tegen de slachtoffers zou willen zeggen brengt een hoop teweeg: “Ik hoop dat ze geleerd hebben om onmiddellijk aan de bel te trekken, ook omdat de boosdoeners dan eerder aangepakt kunnen worden.” Ook andere uitspraken zoals “Vrouwen blijken moeite te hebben om aangifte te doen van grensoverschrijdend gedrag.” En “Vrouwen hebben kennelijk een soort schaamte.”, zijn genoeg aanleiding tot een nieuwe storm aan reacties over victim blaming.

Eerst begrijpen, dan begrepen worden
Het is vrijdagmiddag 21 januari; the day after. Tijdens het leerteam in jaar 2 hebben we aandacht voor de zeven eigenschapen van effectief leiderschap van Stephen R. Covey. De belangrijke vijfde eigenschap die Covey benoemd is ‘Eerst begrijpen, dan begrepen worden’. Het is een eigenschap die draait om empathisch luisteren. Hiermee bedoelt Covey het luisteren met de intentie om de ander écht te begrijpen. Empathisch luisteren houdt in dat je je verplaatst in de ander. Je bekijkt de wereld zoals de ander hem bekijkt. Je begrijpt wat hij voelt. Hiermee gaat het dus niet alleen om actief luisteren naar datgene wat gezegd wordt, maar ook om luisteren naar het sentiment van het gesprek.

Na de uitzending van BOOS werd de mediawereld overspoeld met steunberichten voor de slachtoffers en verwijten aan het adres van John de Mol. Vrijdagochtend reageerde ook een groep vrouwelijke TALPA-medewerkers, collega’s van De Mol, door een advertentie in het AD met de tekst: “Beste John, het ligt niet aan de vrouwen.” Na een gesprek met deze collega’s kwam De Mol met een nieuwe verklaring: “Ik heb vooral geluisterd en begrijp nu dat, in tegenstelling tot mijn goede intentie, ik voorbij gegaan ben aan het feit dat ik daarmee volledig onbedoeld de indruk heb gewekt de schuld bij vrouwen neer te leggen”.

Empatisch luisteren
De meeste mensen luisteren niet om te begrijpen, maar om een antwoord te kunnen geven. Ze zijn zelf aan het woord of bereiden zich daarop voor. Al snel wordt ook tijdens leerteam de link gelegd naar het gesprek van de dag. Wederzijds begrip om de ander gezien en gehoord te laten voelen, daar gaat het om. Ook in de zaak rondom The Voice of Holland is het van groot belang om de slachtoffers echt te begrijpen en gevoelens te onderkennen. Juist het gebrek hieraan is pijnlijk duidelijk geworden. Hiermee lijkt de gedachte achter ‘Eerst begrijpen, dan begrepen worden’ bijzonder goed op te gaan voor de actualiteiten. Had De Mol ook zo onder vuur gelegen als hij zijn eigen paradigma’s aan de kant had gezet en zich had ingeleefd in het gevoel dat op dit moment in de maatschappij overheerst? De waarde van empathisch luisteren moge duidelijk zijn.

Eén ding is zeker: begrijpen om begrepen te worden en je kunnen verplaatsen in de ander is ontzettend belangrijk, zeker bij kwesties die zo gevoelig liggen. De conclusie? Op het gebied van empathisch communiceren valt er voor mediabaas John de Mol in elk geval nog een hoop te leren…