#98 Ondertussen – Duik ik in de (nep)wereld van influencers

’s Avonds lig ik, zoals (bijna) iedere avond, in bed te scrollen op social media. Eerst heel Instagram afstruinen, om vervolgens verder te gaan op TikTok en tussendoor nog even LinkedIn en Whatsapp te checken. De ene na de andere reclame-uiting komt voorbij. Dan heb ik het niet over advertenties, nee, ik heb het over influencers. Tegenwoordig domineren deze mensen allerlei social media platforms. En dat is niet gek ook, want influencer-marketing is tegenwoordig dé go-to strategie om je publiek te bereiken. Maar hoe oprecht is deze content? Draait het niet gewoon allemaal om geld? Ik duik in deze wereld van influencers.

Door: Britt de Korver

Mocht de term ‘influencer’ je niet bekend in de oren klinken of vraag je je af wat dit beroep precies inhoudt? Laat me je op weg helpen! Een influencer is een persoon die andere mensen kan beïnvloeden om een product aan te schaffen, een dienst af te nemen of naamsbekendheid van merken te stimuleren. Deze influencers zijn heel actief op social media en hebben veel volgers waar zij invloed op kunnen uitoefenen, met name op hun online aankoopproces.

De rol van influencers in de huidige maatschappij
Ik maak deel uit van Generatie Z en kan me dus geen leven zonder internet voorstellen. Influencers zijn daarom ook niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Zij hebben naast een persoonlijke rol ook een publieke rol in onze huidige maatschappij. Veel jongeren zijn geïnteresseerd in influencers, omdat deze mensen fungeren als rolmodellen. Jongeren kunnen zich met hen identificeren en vergelijken, wat ertoe leidt dat de jeugd graag wil leren van deze mensen. Wat naar mijn mening een positieve ontwikkeling is, is het feit dat jongeren hierin steeds minder naïef worden. De jeugd hecht veel waarde aan authenticiteit. Wanneer het nieuws rondgaat dat iemand ‘nep’ is, zijn jongeren vaak meteen klaar met deze influencer. Een mooi voorbeeld hiervan is Famke Louise. Verschillende keren is er naar boven gekomen dat haar content niet de realiteit laat zien. Haar volgers en de media hebben haar hier niet bij gespaard…

Fakefluencers
Ik wil me graag focussen op twee aspecten uit de wereld van influencers. Ten eerste het bevorderen van het koopgedrag van volgers. Uit onderzoeken van verschillende bedrijven en instanties blijkt dat jongeren eerder een product aanschaffen op het moment dat hun favoriete influencer deze aanprijst. Ook heeft influencer-marketing effect op aankopen van jongeren door het word-of-mouth principe. Jongeren ervaren aanbevelingen van andere mensen als betrouwbaarder dan reclames waarin bedrijven zichzelf aanprijzen.

Maar waar is het morele aspect gebleven? Tegenwoordig draait influencer-marketing meer om het binnenharken van geld dan om het aanbevelen van écht goede producten vanuit eigen ervaringen. Het lijkt soms zelfs alsof sommige influencers hun volgers gewoon voor de gek houden. Daar komt ook nog het zelfbeeld van jongeren bij kijken. Bewerkte foto’s met een iets kleinere taille en iets vollere lippen komen hieraan niet ten goede. Het zijn kleine aanpassingen, maar deze zorgen wel voor een vertekend beeld van de werkelijkheid waar jongeren zich helaas mee vergelijken. Het wordt tijd dat deze jongeren hiervoor beschermd worden door duidelijk te attenderen op de aanwezigheid van reclame.

Strengere regelgeving
Gelukkig heeft het Commissariaat voor de Media bekendgemaakt dat vanaf 1 juli 2022 grote influencers (met meer dan 500.000 volgers en abonnees) zich moeten houden aan strengere reclameregels. Dit houdt in dat sluikreclame verboden is en sponsors dus duidelijk herkenbaar moeten zijn in de contentuitingen. Het doel van deze strengere regelgeving is het beschermen van jongeren. “Online wordt steeds belangrijker als het gaat om mediaconsumptie, zeker onder jongeren. Deze verschuiving zien we al een tijdje. Maar de wetgeving ging tot nu toe vooral over traditionele media als radio en televisie, en minder om online. Wij vinden dat grote vloggers ook mediabedrijven zijn en die moeten zich dus aan reclameregels houden”, stelt de commissaris bij het Commissariaat voor de Media. Een stap in de goede richting als je het mij vraagt.

Iemand die hier al goed mee bezig is, is Rianne Meijer. Door regelmatige ‘Instagram vs Reality’ content te plaatsen, maakt ze haar volgers bewust van het feit dat foto’s die zij zien niet altijd de volledige waarheid laten zien. Er is vaak het een en ander bewerkt en er is een filtertje overheen gedaan. Hopelijk volgen binnenkort meer influencers het voorbeeld van Rianne Meijer op. Dan zou de wereld van influencers al en stukje meer ‘reality’ worden.

Boodschap
Influencers kunnen van grote waarde zijn voor bedrijven, maar laten we alsjeblieft niet vergeten dat zij vaak geen realistische weerspiegeling geven van de werkelijkheid. We moeten in ons achterhoofd houden dat zij betaald worden om bepaalde producten aan te bevelen of een merk onder de aandacht te brengen. Natuurlijk zijn influencers, vooral op YouTube, ook onderdeel van amusement waar ik zeker van kan genieten. Dit is geen oproep om influencers massaal te verbannen of in een negatief daglicht te zetten, maar een oproep om awareness te creëren bij jou, mijn medestudent. Geniet van het amusement, de kortingscodes en het ontsnappen aan de realiteit, maar blijf ook met beide benen op de grond staan. En boven alles: wees jezelf, want er zijn al zoveel anderen.