Hardop! Menstruatie

Heb jij wel eens gehoord dat je menstruatieklachten onvoldoende zijn om ziek thuis te blijven? Hier hebben meer vrouwen last van! In dit artikel ga ik het taboe ‘menstruatie’ belichten met behulp van desk- en fieldresearch.

Door: Melisa Koster

Menstruatieklachten
Laten we beginnen met een introductie over het onderwerp. “De menstruatie is een normaal, natuurlijk verschijnsel dat deel uitmaakt van het vrouw-zijn. Menstruatie verwijst naar het maandelijkse bloedverlies dat elke vrouw heeft vanaf de puberteit tot de menopauze. Gemiddeld menstrueert een vrouw 3 à 7 dagen” (Mawet, 2016).

Veel vrouwen hebben last van menstruatieklachten, dit kan een aantal dingen betekenen. Sommige vrouwen ervaren irritaties of zijn emotioneler dan normaal. Andere vrouwen zijn erg moe, hebben pijnlijke borsten, een opgeblazen gevoel, buikkrampen, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid of moeten zelfs braken.

Een derde van de vrouwen kan niet normaal functioneren tijdens de menstruatie. Dat blijkt uit onderzoek van Radboudumc (2004). Voor dit onderzoek werd een interne enquête afgenomen onder 42.879 vrouwen in de leeftijd van 15 tot 45 jaar. Het symptoom met de hoogste prevalentie bleek dysmenorroe (85%). Daarna volgen psychologische klachten (77%) en moeheid (71%). 38 procent van de vrouwen zei tijdens de menstruatie niet alle dagelijkse activiteiten te kunnen uitvoeren, maar slechts de helft van hen vertelde aan de omgeving dat menstruatieklachten hiervan de reden waren.

Geldig ziekteverzuim?
We hebben nu een goed beeld van wat vrouwen kunnen ervaren tijdens hun menstruatie, maar ik wil het nu iets concretiseren. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een onderzoek met betrekking tot scholieren. Het Menstruatie voorlichtingsinstituut heeft een onderzoek uitgevoerd onder 15.000 jonge vrouwen in de leeftijdscategorie van 12 tot 19 jaar. Hieruit is een aantal punten naar voren gekomen. Het kennisniveau van meiden, docenten en schoolbesturen over het onderwerp menstruatie bleek ver beneden peil. Ook gaven de jonge vrouwen aan dat scholen onvoldoende rekening hielden met hun behoeftes. Een ander punt was dat te veel jonge vrouwen nog rondliepen met ernstige menstruatieklachten en dat de huidige voorlichting tijdens de biologielessen niet aansloot op de behoeftes van de vrouwen.

Om dit onderzoek aan te vullen heb ik mijn eigen onderzoek gedaan. Ik heb een survey opgesteld bestaande uit drie vragen en deze gedeeld via mijn sociale mediakanalen.

1. Hoe oud was je toen je voor het eerst ongesteld werd?
2. Ervaar je klachten? Zo ja, wat voor klachten?
3. Blijf je hier wel eens voor thuis? Zo ja, vertel je dan ook dat dit door je menstruatie komt?

Deze poll heeft vanaf 25 december tot en met 5 januari open gestaan. Er zijn in totaal 24 reacties gegeven en hier bleek een aantal interessante dingen uit. Op de eerste vraag was het meest voorkomende antwoord dat de respondenten 11 of 12 waren toen zij voor het eerst ongesteld werden. Dit is een jonge leeftijd om een nieuwe verantwoordelijkheid aan te nemen en dat blijkt ook uit de overige vragen.

De tweede vraag ging over menstruatieklachten. Bijna alle 24 respondenten gaven aan last te hebben van (hevige) buikkrampen tijdens de menstruatie. Hierna volgden hoofdpijn en vermoeidheid, deze gaan nek aan nek. Bovendien gaf een aantal respondenten aan dat ze er mentaal aan onderdoor gaan en rugklachten hebben.

Met de derde en laatste vraag wilde ik inventariseren wat het verband is tussen de klachten en het ziek thuisblijven. Hier kwamen interessante inzichten uit: 13 respondenten gaven aan dat ze zich ziekmeldden door menstruatieklachten. Drie respondenten meenden niet thuis te durven blijven door hun menstruatieklachten, omdat dit niet serieus werd genomen en de overige respondenten gaven hier geen toelichting op.

Mijn kijk
De respondenten die zich ziekmelden door menstruatieklachten gaven aan dat zij vaak niet vertellen dat ze zich hierdoor ziekmelden. Het is erg helder dat scholieren zich niet uit durven te spreken over hun klachten, omdat dit niet serieus genomen wordt. Dit is een probleem voor alle vrouwen, maar zeker voor de jongere vrouwen onder ons. Zij krijgen op een jonge leeftijd mee dat ze maar gewoon moeten ‘dealen’ met hun klachten of dat ze zich niet zo aan moeten stellen.

Ik was zelf 15 toen ik voor het eerst ongesteld werd en daar heb ik naar mijn mening echt geluk mee gehad. Ik ervaar zelf hele heftige klachten. Ik heb last van buikkrampen, hoofdpijn, vermoeidheid, rugpijn en ik ben snel overprikkeld. Soms weet ik niet meer wat ik met mezelf aan moet: zoveel pijn ervaar ik. Dan heb ik van die momenten dat ik spontaan op de grond ga zitten, et cetera.

Ik ben zelf opgegroeid in een open omgeving wat betreft dit soort onderwerpen. Op school was dit echter wel anders. Docenten vonden ongesteldheid vaak geen geldige reden om tijdens de les naar het toilet te gaan of om even niet mee te doen met de gymles. Dit zorgde er wel voor dat er een soort spanning op het onderwerp kwam te liggen, zeker als tiener. Nu ben ik 21 en ervaar ik dat niet meer. Als ik me niet lekker voel dan vertel ik waarom en luister ik niet meer naar degenen die het onzin vinden.

Dat gezegd hebbende moet er echt wat veranderen op scholen. Wij vrouwen moeten dit elke maand doorstaan. Niet elke vrouw heeft een heftige menstruatie, maar voor de vrouwen die dit wel hebben moet er meer begrip komen! Als docenten leren over de klachten die vrouwen (kunnen) ervaren, dan zal dat voor een fijnere omgeving zorgen binnen de scholen.

Gebruikte bronnen ter ondersteuning
Apotheek.nl. (z.d.). Apotheek.nl. Apotheek.nl. Geraadpleegd op 27 december 2021, van https://www.apotheek.nl/klachten-ziektes/menstruatieklachten#wat-zijn-menstruatieklachten

Mawet, M. (2016, 17 maart). Wat is menstruatie? Gyn&co. Geraadpleegd op 27 december 2021, van https://www.gynandco.be/nl/wat-is-menstruatie/

Radboudumc. (2004). Oral Concurrent Session. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 191(6), S27. https://doi.org/10.1016/s0002-9378(04)01964-7