Blog

Twee dagen vóór – de Verkiezingen

Zo’n beetje elke dag heeft tegenwoordig een eigen thema. Geclaimd door een merk, branche, dier of koning. Maar deze week is een bijzondere dag. Eentje die niet jaarlijks voorbij komt denderen. Woensdag 15 maart is het de Dag van de Verkiezingen. Studente Faye le Couvreur neemt de lijsttrekkers onder de loep: wie vertelt het beste verhaal? 

Voor als het je even ontgaan was: woensdag mogen we weer stemmen. Verhalen vieren hoogtij in tijden van verkiezingen. Logisch ook, want de stemmers willen een écht verhaal; weten wie de persoon is die het land aanstuurt. Stemmers willen weten of ‘hun leider’ dezelfde waarden deelt. En dat die leider hen het idee geeft dat ze er niet alleen voor staan. Het gaat om emotie, zintuigelijke informatie die prikkelt en taal, die ervoor zorgt dat we blijven luisteren. Maar het gaat ook om verbinding en de mate van identificatie bij een politicus. Kortom: Een goede leider heeft een goed verhaal. Het gaat niet enkel en alleen om de inhoud van het programma en een goede reclamespot. Gelukkig ook maar, want wat zijn die reclamespots deze verkiezingen (mijn mening) oh, zo slecht bedacht.

Er zijn bepaalde eisen aan een goed verhaal, zo leerde we bij het vak ‘content en creatie’. Of je het nu een leuk vak vindt of niet, je zal het niet snel meer vergeten want: de rijtjes vlogen je om de oren.  Eén van die rijtjes was: ‘eisen aan een goed verhaal’. Ik heb die toegepast de politiek zoals we die nu zien. Geconcludeerd kan worden dat zij de kneepjes van het vak goed doorhebben:

1. Er is geen plaats voor ‘alternatieve feiten’
Een goed verhaal is authentiek: waar en consequent. Goed, wat kan ik zeggen, de reputatie van politici staat niet voor niets zo slecht bekend. Wie spreekt de waarheid? Wordt er veel gelogen en wie liegt dan? Dat lijken ze zelf ook nog niet helemaal goed in kaart te hebben. Vooral tijdens deze verkiezingen lijkt het alsof politici zich meer dan ooit moeten bewijzen. Het internet staat er vol mee. Levensverhalen worden in twijfel getrokken, er wordt door de ‘gewone’ burger bij elk artikel gevraagd naar bronnen en onder elke tweet van een politicus staan minstens vijftig kritische reacties. Nadat ‘onze VVD’ betrapt werd op leugen na leugen lijkt de kiezer sceptischer dan ooit. Zonde, want er zijn natuurlijk meer dan genoeg politici die constant verhalen vertellen die wél echt waar zijn. Maar eerlijk is eerlijk, veel sappiger is het als er iemand struikelt over (on)waarheden. Dan dient dat ook weer als input voor talkshows en satire. Vinden we leuk, kunnen we weer lachen.

Ik vraag me in dat soort situaties altijd af: waar zijn de spindoctors op dat soort momenten? In plaats van je (verder) te verwikkelen in een web van leugens zou er een spindoctor moeten zijn die ‘zijn/haar’ politici streng toespreekt en zegt: “De kiezer heeft waarheden nodig. Dus own it. Stop met de smoesjes, vertel het zoals het is. Bied je excuses aan, laat zien dat je er spijt van hebt en zeg dat je het nooit meer zal doen”. Al is zeggen dat je nooit meer zal liegen hetzelfde als zeggen op dat je nooit meer gaat drinken: een leugen op zich.

2. Wie zijn jullie eigenlijk?
Een goed verhaal is ook persoonlijk. Dat is nodig, omdat persoonlijke verhalen emotie tonen en kunnen helpen bij het ontwikkelen van vertrouwen in een leider. Het hoeft geen groot verhaal te zijn, ook de kleine verhalen kunnen grote overtuigingskracht hebben. Van de week bijvoorbeeld, tijdens een aflevering van Pauw&Jinek: Rutte heeft het even zwaar, want een groep boze Groningers valt Rutte verbaal aan. Zo heftig, dat ik er bijna medelijden mee krijg. Een gast aan tafel vraagt zich (wat mij betreft terecht) af wat de journalistieke bedoelingen zijn geweest bij het uitnodigen van deze Groningers. Ik gok op vijfiten minuten ‘goede’ televisie, want ik heb smakelijk gelachen. Inhoudelijk voegde de scheldkanonnen niets toe aan het programma. Maar dat terzijde. Rutte reageert stoïcijns, gooit met cijfers en laat zien waarom hij leider is van de VVD. Waar is je emotie Rutte?! Dat deed Pechtold toch iets beter bij Nieuwsuur, toen hij reageerde op een 57-jarige aanwezige die aangaf hulp te willen bij zelfdoding en niet net te lang wilde wachten. Pechtold reageerde goed: de stilte die hij liet vallen, de geëmotioneerde reactie die volgde en het begrip wat hij toonde. Het overgrote deel doet het ook niet slecht. Zo is Klavert er niet vies van zijn zware verleden met ons te delen, wordt Roemer gezien als aandoenlijke knuffelbeer en heeft Buma tegenwoordig een eigen hastag #. De meeste politici hebben goed door dat het belangrijk is om je persoonlijkheid te laten zien.

3. Een leider maakt alles simpel
Een goed verhaal moet kennis overdragen en dus makkelijk te onthouden zijn. Dat lijken de lijsttrekkers redelijk onder de knie te hebben. Je ziet het volop: krachtige boodschappen, makkelijk te begrijpen, weinig jargon. Wilders wil Nederland terug, Rutte vindt dat we vooral normaal moeten doen en onze idealist Klaver, gaat Nederland compleet veranderen. Simpeler kunnen ze het niet maken. Zo simpel, dat het misschien een beetje afleidt van de essentie en de ‘hoe en waarom dan’ (springboard story). En dat is misschien wel het belangrijkste voor politieke leiders: het concreet maken van een abstracte boodschap.
Een best practice komt van de PVV. Ze hebben hierin een knap staaltje werk verricht. Het verkiezingsprogramma (dat veel besproken A4’tje) is eenvoud ten top: kort, krachtig en simpel. Het laat duidelijk zien hoe zij Nederland weer willen ‘heroveren’. Ook hoe zij Nederland financieel stabiel willen houden: besparen op kunst, innovatie en omroepen. Dat dan weer wel. Best vervelend dus als je graag het theater bezoekt of  fervent ‘boer zoekt vrouw’- kijker bent.

Weet jij al wat je gaat stemmen?

Illustratie: Noortje Dupont

Reacties

Er zijn nog geen reacties geplaatst.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.