Aan de ADHD’ers – het is oké!

Een mooi artikel van een medestudente, Tessa Baauw, heeft mij geïnspireerd om ook een stuk te schrijven voor SmartConnecting. Zij heeft het hierbij over ADHD en haar ervaringen. Ik wilde daarbij graag een eigen toevoeging leveren.

Door: Sem Dingenouts

Voor velen staat het bekend als de ‘Alle Dagen Heel Druk’-ziekte. Het idee dat je niet stil kan zitten, het idee dat je altijd maar afgeleid bent, je sleutels weleens kwijt bent (eigenlijk altijd), je shirts achterstevoren aanhebt, je drinkyoghurtje dat lek gaat in je jaszak stoppen (true story, mn jaszak ruikt naar aardbeien drinkyoghurt). Het idee dat… Uh? Waar ging het ook alweer over?
De clichés! Daar ging het over. Precies. De clichés. Nou, ja uh, lastig. Ik merk dat ik het nu al toch moeilijk vind om te plaatsen, maar AD(H)D is zoveel meer en dat is wat veel mensen over het hoofd zien.

‘Luilak! Doe ’t nou eens, het is zo simpel!’; niet die exacte woorden, maar wel de essentie ervan, hoor ik vaak in m’n hoofdje rondspoken. Ik hoor namelijk altijd de vorm van extremen: ‘Kappen, je moet stoppen, ga slapen! Het is al kwart voor drie, je wekker gaat om zeven uur!’. Waarom ik dan doorga? Dat weet ik ook niet, maar wat ik wel weet is dat het  uiterste zijn van twee ‘problemen’. Ik weet niet hoe ik moet starten, ik weet niet hoe ik moet stoppen.

Het doet me denken aan school en mijn eerste opdracht.
Mijn eerste opdracht, een vertellersverhaal. Leuk. Ik hou van schrijven dus ik ben meteen aan de slag gegaan, lesje in de achtergrond, bla bla bla (sorry Sanne), wat baalde ik achteraf zeg… Voordat ik het wist knalde er 4000 woorden in een klein uurtje door mijn arme Word-bestandje, dat tegen die tijd wel door zijn hoeven ging. ‘ Ik wilde het hierover hebben, maar oh ja, dit is ook een belangrijk onderdeel en dit ook en dit en dit en dit’. Je snapt het, er kwam stoom uit mijn oren. Ik wilde over van alles schrijven, ik was enthousiast; ik stond te springen!

Over springen gesproken, ‘Mijn hoofd voelt als een trampoline waar drie verschillende kinderen op springen’, is iets wat ik (te) vaak gebruik om uit te leggen hoe het voelt in de hersenpan. Het is fijn als die drie kinderen springen, want dat betekent actie. Actie in de zin dat ik er 4000 woorden uitblaas zonder eigenlijk naar de opdracht te kijken: ik draaf door. Alweer vergeten te ontbijten bedenk ik me nu.
De volgende dag kom ik op school en vertel ik het trots. Moment van realisatie: “Sem, je weet wel dat we nog aanvullende lessen krijgen over het vertellersverhaal en dat je maar maximaal 1000 woorden mag gebruiken?”
Oeps.

Enthousiasme = hyperfocus. Zulke focus heb ik in het schooljaar verder niet meer mogen ervaren. Bedankt hé, brein. Het ligt niet aan de schoolvakken, of misschien ergens toch een beetje, maar dit is hoe het soms is, MET ALLES! Hyperfocus is dus een ding, maar het tegenovergestelde: een ‘under’focus.
Ik noem het ‘staren naar de wasmand, terwijl ondertussen je schone was vuile was wordt’, je stelt het opvouwen van je was zo erg uit, dat je het beter weer eens kan wassen. Iedereen heeft wel zo’n taakje, of je nou ‘normaal’ bent, autistisch, ADHD hebt of een psychopaat bent. Iedereen heeft DIE taak. De afwas, stofzuigen, de was doen, langs bij je schoonouders, misdaden, noem het maar op. Uitstellen! De kindjes stoppen met springen en ze stappen over naar de andere trampoline, of is het misschien toch meer een wildwaterbaan? Naja, ze doen iets anders, Joost mag het weten. Ze trappen in elk geval op de rem. HO! STOP! Vandaag niet hé, kerel. Vandaag doen we het even anders.

Het even anders doen, vandaag, helaas bestaat het. De donkere kant. Ja lieve lezer, het klinkt allemaal bijna leuk om AD(H)D te hebben, maar het kan ook vre-se-lijk zijn. Ik heb een officiële diagnose. Officiëler kan het niet. Ik ben gelabeld, ik ben anders. Ik val niet onder de norm, ik ben geen norm-aal en dat doet ergens best wel zeer. Ik heb amfetamines, drugs dus, nodig om volgens conform te functioneren, iets wat trouwens altijd moeilijk is geweest, het conform. Basischool, middelbare school, mbo-opleidingen, relaties, familie, klasgenoten, stel je eens voor dat je je altijd anders voelt dan anderen, maar niet helemaal kan plaatsen waarom.

Tweeëntwintig jaar van mijn leven, ik ben nu 23, was dit mijn grootste overtuiging. Dat is niet mis. Angsten, sociale angst, stress, een laag zelfbeeld, er niet bij horen, depressies, zelfmoord. Uit onderzoek blijkt namelijk dat mensen met ADHD vijf keer meer kans hebben om zelfmoord te plegen. Heftig. Ik ben nooit suïcidaal geweest – laat ik dat voorop stellen, maar ik begrijp het wel.
Het isolement kan sterk zijn, het gevoel dat je borst samentrekt en je maag als een baksteen voelt – het gevoel dat je alleen bent op de wereld. Het gevoel dat je niks goeds kan doen, het gevoel dat je waardeloos bent, het gevoel dat de wereld een betere plek zou zijn zonder jou. Ik begrijp het en het is oké. Het is normaal om die gevoelens te hebben, om die overtuigingen zo diepgeworteld te voelen, ook zonder enige verklaring. Uit ervaring weet ik dat het beter wordt en daar heb ik ook alle vertrouwen in bij mede-ADHD’ers (en ook jullie ‘normale’ mensen!). Mens zijn is niet makkelijk, dat geldt voor iedereen.

ADHD’ers zijn uitzonderlijke creatievelingen, het empathische vermogen ligt vaak hoog, het zijn lieve mensen (uit ervaring), hebben veel aandacht voor details (en vaak ook niet) en zijn daarnaast ook nog eens enorm vindingrijk. Als ik zo aan mijzelf denk dan zou ik ook humor nog wel even toevoegen, maar ja, je kan niet alles hebben. Het is oké om een ADHD’er te zijn, sterker nog, wij zijn zelfs nodig!

Kortom, nog even voor alle twijfelaars. ADHD bestaat dus NIET. Grapje natuurlijk, maar laat nooit iemand je vertellen dat het er niet is, nooit niet. Je ouders, je vrienden, je klasgenoten, die ene vage kennis die je dan altijd tegenkomt in de metro en ALTIJD een ongemakkelijke interactie mee hebt. Nee, nooit never niet! Laat niemand je vertellen dat ADHD’ers altijd irritant zijn, laat niemand je vertellen dat je je aanstelt of dat je overdrijft, maar wees wel verantwoordelijk voor je eigen acties.

En dan nog eh, nog even als een laatste puntje, ik heb dus moeite met afronden….